Ο Δήμος Αθηναίων, μέσω του Οργανισμού Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας Δήμου Αθηναίων (ΟΠΑΝΔΑ), παρουσιάζει την έκθεση "Η σονάτα του σεληνόφωτος" του Απόστολου Φανακίδη. Η έκθεση θα πραγματοποιηθεί από τις 28 Μαρτίου έως τις 11 Μαΐου 2025 στην Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων και περιλαμβάνει κυρίως έργα της τελευταίας δεκαπενταετίας.

Το εικαστικό έργο του Απόστολου Φανακίδη εμπνέεται από την ποίηση και τη μουσική, κυρίως την κλασική, και εξερευνά το σημείο τομής δύο ή περισσότερων τεχνών. Η έκθεση αρχίζει με ένα μεγάλων διαστάσεων πορτρέτο του Κωνσταντίνου Καβάφη σε νεαρή ηλικία. Ο ποιητής απεικονίζεται λιτά και ουσιαστικά, χωρίς περιττές εικονογραφικές διακοσμήσεις και ρεαλιστικές λεπτομέρειες. Ζωγραφισμένη με κάρβουνο σε χαρτί επικολλημένο σε λευκοβαμμένη ξύλινη επιφάνεια, η φιγούρα του ποιητή είναι δοσμένη με αφαιρετικό τρόπο. Ο Καβάφης του Φανακίδη είναι φτιαγμένος με οδηγό τη μνήμη. Το πορτρέτο αυτό είναι η μνήμη ως ύλη και η ύλη ως μνήμη. Η μορφή του ποιητή μοιάζει με γυμνό κορμό δέντρου, προσφέροντας μια γήινη προσωπογραφία. Κάτω δεξιά, στο σώμα της φιγούρας, ο καλλιτέχνης έχει "χαράξει" λέξεις που δεν διακρίνονται. Τα γυαλιά οράσεως, χαρακτηριστικό του Καβάφη, αιωρούνται στο κενό, σαν να έπεσαν από το ελαφρώς γυρτό κεφάλι του, δημιουργώντας την εντύπωση ότι ίσως αποκοιμήθηκε και ονειρεύεται. Σχεδιασμένα υποτυπωδώς, λειτουργούν ως έμβλημα που βοηθά στην ταυτοποίηση της εικονιζόμενης μορφής με τον γνωστό ποιητή. Σύμφωνα με την πρόσφατη μελέτη της Μαρίας Μπολέτση, ο Καβάφης επιστρέφει ως φάντασμα, ανήκοντας στον κόσμο των σκιών και αποδίδεται με τρόπο που θυμίζει αγιογραφία.

Ο Φανακίδης εξισώνει την καλλιτεχνική πράξη, τη διαδικασία δημιουργίας ενός έργου, με την ονειρική κατάσταση. Στη βιβλιοθήκη του κρύβεται και παρουσιάζεται "Η σονάτα του σεληνόφωτος" (1956) του Γιάννη Ρίτσου. Εκεί ο ποιητής αναφέρεται στο "δυνατό φεγγάρι", που μοιάζει με "μια τρύπα στο κρανίο του κόσμου", "μια δύναμη μαγνητική που σε τραβάει", ένα "μαρμάρινο πηγάδι", και προτρέπει να μην το κοιτάξουμε γιατί θα πέσουμε μέσα. Ίσως έτσι λειτουργεί και το φως στα έργα του Φανακίδη, τα οποία είναι βυθισμένα στο σκοτάδι, σε ένα αδιαπέραστο βαθύ μαύρο χρώμα.

Η έκθεση του Απόστολου Φανακίδη κορυφώνεται με μια σειρά γλυπτών αφιερωμένα στη μητρότητα, τα οποία παρουσιάζονται στην τελευταία αίθουσα. Εδώ ο καλλιτέχνης αφηγείται "μια απλή ιστορία" από το μακρινό παρελθόν, από την ομότιτλη ατομική του έκθεση στην γκαλερί ΑΔ το 1992, όπου είχε πρωτοεκθέσει τη συγκεκριμένη ενότητα. Τα γλυπτά αυτά, που μπορούν να ιδωθούν και ως ερωτικά, αλληλεπιδρούν μεταξύ τους με παιχνιδιάρικη διάθεση. Τα συνοδεύουν σκηνοθετημένες φωτογραφίες που τα δείχνουν εν κινήσει, να μπαίνουν και να βγαίνουν από το τότε ατελιέ του καλλιτέχνη στους πρόποδες της Ακρόπολης. Πρόκειται για μια πιο ανάλαφρη πλευρά της γλυπτικής του Φανακίδη, ο οποίος έχει συνηθίσει το κοινό σε έργα σκοτεινά, που εκφράζουν το άγχος της ύπαρξης και τις αγωνίες του σύγχρονου ανθρώπου.

Εγκαίνια: Παρασκευή 28 Μαρτίου 2025, 19:00