Η Εθνική Πινακοθήκη-Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτσου αποχαιρετά το επετειακό έτος 2021 με μια ιδιαίτερη έκθεση αφιερωμένη στους Αγωνιστές του ΄21. Με την έκθεση αυτή, που είναι ήδη ανοικτή στο κοινό, εγκαινιάζεται ένας νέος εκθεσιακός χώρος, στο μεσοπάτωμα, που προορίζεται να φιλοξενήσει μικρές εκθέσεις σχεδίων, χαρακτικών, φωτογραφίας ή εκθέσεις-ντοσιέ.

Η έκθεση "Μεγαλογραφίες Αγωνιστών" περιλαμβάνει είκοσι χαρακτικά του Ζαχαρία Αρβανίτη, που απεικονίζουν ισάριθμα υπερμεγέθη πορτρέτα των κυριότερων πρωταγωνιστών του ΄21. Τον όρο "μεγαλογραφία" χρησιμοποίησε το 1844 ο τότε Πρωθυπουργός Ιωάννης Κωλέττης για να προσδιορίσει το μέγεθος της ζωγραφικής απεικόνισης του Γεώργιου Καραïσκάκη, που ζήτησε να του φιλοτεχνήσουν οι αδελφοί Γεώργιος και Φίλιππος Μαργαρίτης. Το υπερβάλλον μέγεθος, αλλά κυρίως το ήθος και η εκφραστική δύναμη που αποπνέουν οι προσωπογραφίες των Αγωνιστών, που χάραξε σε τεχνητό ξύλο MDF ο Ζαχαρίας Αρβανίτης, εξηγούν γιατί τις αποκαλέσαμε "μεγαλογραφίες". Δεινός σχεδιαστής, ο καλλιτέχνης, επινοεί μια πρωτότυπη, ευλύγιστη και πυκνή χειρονομία χάραξης, ικανή να υπηρετήσει τις πλαστικές και εκφραστικές απαιτήσεις αυτών των ιδιαίτερων έργων. Με όργανο το διεισδυτικό σχέδιο και τη δραματική χρήση του σκιοφωτισμού, τα αδρά πρόσωπα των Αγωνιστών μεταμορφώνονται σε ευανάγνωστη εικόνα του χαρακτήρα, της ψυχής και της αγωνίας, που τους είχε κυριεύσει σε μια στιγμή κρίσιμη για τον Αγώνα.

Αποσιωπώντας τα συγκυριακά στοιχεία, ενδυματολογικά ή εμβληματικά, που χαρακτήριζαν τα φιλελληνικά του πρότυπα, ο Αρβανίτης αναιρεί κάθε ιστορικό προσδιορισμό, προσδίδοντας στα πορτραίτα των Αγωνιστών τον χαρακτήρα αρχετύπου. Αυτοί είναι οι ήρωες που με την πίστη και την προσήλωσή τους στον ιερό σκοπό του απελευθερωτικού Αγώνα, με την ανδρεία και την αυτοθυσία τους, μας χάρισαν την Ελευθερία. Κάθε γενιά Ελλήνων αξίζει να τους οραματίζεται με το δικό της φαντασιακό πρόσωπο και να θυμάται εσαεί ότι τους οφείλουμε τον ελεύθερο αέρα που αναπνέουμε.

Ο Ζαχαρίας Αρβανίτης είναι ομότιμος καθηγητής της ΑΣΚΤ. Αγαπητός μαθητής και στενός συνεργάτης του Γιάννη Μόραλη και αργότερα του Δημήτρη Μυταρά στα εργαστήριά τους στην ΑΣΚΤ, συνέχισε την διδασκαλία του ως τακτικός καθηγητής και διευθυντής του Α’ Εργαστηρίου Ζωγραφικής από το 2002. Έχει παρουσιάσει το έργο του σε πολλές ατομικές και ομαδικές εκθέσεις. Τα χαρακτικά της έκθεσης αποτελούν δωρεά του καλλιτέχνη προς την Εθνική Πινακοθήκη- Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτσου.

Μαρίνα Λαμπράκη Πλάκα
Διευθύντρια Εθνικής Πινακοθήκης
Μουσείου Αλεξάνδρου Σούτσου

Κλειστά:
1 Ιανουαρίου, 6 Ιανουαρίου, Καθαρή Δευτέρα, 25 Μαρτίου, Μεγάλη Παρασκευή (ανοικτό 13.00 – 17.00), Κυριακή του Πάσχα, Δευτέρα του Πάσχα, 1 Μαΐου, Αγίου Πνεύματος, 15 Αυγούστου, 28 Οκτωβρίου, 25-26 Δεκεμβρίου.