"Η εικαστική εγκατάσταση Ο Κήπος με τις Ροδιές στο black cube του or.artspace σκηνοθετεί ένα χώρο μεταξύ φαντασιακού και πραγματικού, τον οποίο προτείνει ως εργαλείο πιθανής ανακούφισης. Τα στοιχεία της εγκατάστασης αφορούν ερμηνείες σημείων της ομώνυμης συλλογής παραμυθιών του Όσκαρ Ουάιλντ τοποθετημένες δίπλα σε στοιχεία που σχετίζονται με ένα υπαρκτό κτήμα με ροδιές.

Στη συλλογή παραμυθιών "Ο κήπος με τις Ροδιές" * δεν υπάρχει ούτε ένα παραμύθι με αυτόν τον τίτλο. Επίσης, σε κανένα από τα παραμύθια δεν έχει ένας τέτοιος κήπος κάποιο κεντρικό ρόλο. Αυτό το εξωτικό για τον συγγραφέα φρούτο και οι συμβολισμοί που φέρει, δηλωμένο πληθυντικά μέσα από τα δέντρα του κήπου που το παράγουν, ίσως να υποδηλώνει μια πρόθεση για το πως θα μπορούσε να επιδράσει στους αναγνώστες το σύνολο αυτών των παραμυθιών που είναι κοινωνικά προσανατολισμένα σε ανισότητες, σκληρότητες και αδικίες.

Όταν ήμουν παιδί, είχα ένα εμμονικό ενδιαφέρον για αυτή τη συλλογή παραμυθιών, όχι μόνο γιατί έβρισκα ασυνεχή τη σχέση του τίτλου με το περιεχόμενο, αλλά κυρίως γιατί μου προκαλούσε αμηχανία λόγω αυτού που παρατηρούσα ως μία ακόμα αντίφαση: ενώ ο Oυάιλντ είχε την ικανότητα να εντοπίζει την αδικία, εξακολουθούσε να αφιερώνει περισσότερες λέξεις στην περιγραφή του πλούτου και της ομορφιάς. Έτσι, σχημάτισα την εντύπωση ότι ίσως ήταν κι αυτός ένας προνομιούχος με ενσυναίσθηση, κάπως όπως ο ευτυχισμένος πρίγκηπάς του: εκείνος ο πλούσιος που ερωτεύτηκε ή ίσως αγάπησε έναν νομά.

Στο παραμύθι της συλλογής με τίτλο "Ο Ευτυχισμένος Πρίγκιπας" περιγράφεται η σχέση μεταξύ του μνημείου ενός προνομιούχου με ενσυναίσθηση και ενός αποδημητικού πουλιού, η οποία κατέληξε στη ραγισμένη καρδιά του πρώτου και στο θάνατο του δεύτερου. Ανέπτυξαν γρήγορα μεταξύ τους μια δυνατή σχέση συνεξάρτησης που βασίστηκε την ενημέρωση του πλούσια διακοσμημένου αγάλματος από το χελιδόνι για το τι συμβαίνει στον κόσμο. Ο ευτυχισμένος πρίγκιπας, μέσα από τις αφηγήσεις του χελιδονιού που περιέγραφαν τη φτώχεια και τον πόνο που υπήρχε στην πόλη που το μνημείο κοίταζε από ψηλά, μετακινήθηκε από τη χαρά που του προσέδιδε αρχικά η άγνοια του πόνου των άλλων. Έτσι, μπήκε σε μία διαδικασία φιλανθρωπίας διαμεσολαβημένης από το πουλί που μοίραζε τα πολύτιμα μέρη του αγάλματος σε αυτούς που είχαν ανάγκη. Η μετακίνηση του πρίγκιπα όσον αφορά την ενσυναίσθηση για τον πόνο του άλλου, όμως, δεν ήταν αρκετή για να μπορέσει να αφουγκραστεί την ανάγκη του χελιδονιού να αποδημήσει λόγω του συνεχώς αυξανόμενου ψύχους. Μετά από τις επίμονες παρακλήσεις του να μείνει κοντά του λίγο ακόμα, το πουλί πέθανε από το κρύο και αυτός, οξειδωμένος από την αλήθεια, δεν ήταν πια ούτε χαρούμενος ούτε προνομιούχος ούτε πλούσιος και η καρδιά του είχε σπάσει.

Το τελευταίο παραμύθι της συλλογής φέρει τον τίτλο "Ο Ψαράς και η Ψυχή του" και αφορά μία αλληγορική αφήγηση/ευχή για το δρόμο κάθε πλάσματος προς την αγάπη. Αν ψάξεις προσεκτικά μέσα σε αυτό το παραμύθι, υπάρχει ένα ανεπαίσθητο πέρασμα μέσα από έναν κήπο με ροδιές που οδηγεί στο φόνο ενός ευεργέτη.

Μικρή ο πατέρας μου με εκπαίδευε συχνά στην επαφή με τη φύση. Μέρος αυτής της εκπαίδευσης ήταν το να ξεβοτανίζω τον κήπο όταν πηγαίναμε διακοπές στο πατρικό του σπίτι στον Πύργο. Μια μέρα που μου είχε ζητήσει να "καθαρίσω" από τα ζιζάνια ένα μέρος της άυλης, βρήκα ένα μικρό φυτό που ονομάτισα ως το πιο όμορφο φυτό του κόσμου. Το φύλαξα στο κουτί από τα μπισκότα μου και αργότερα το μετέφερα στην Αθήνα. Το φυτό μεγάλωνε, μαζί και τα δοχεία στα οποία το μετέφερα κάθε φορά προσωρινά. Ήταν μια ροδιά. Όταν μεγάλωσε τόσο που φαντάστηκα ότι ασφυκτιούσε στο μπαλκόνι του διαμερίσματος που ζούσαμε στο Βύρωνα, το μεταφέραμε πάλι στον κήπο του σπιτιού στον Πύργο και το φυτέψαμε εκεί. Μεγάλωσε και έκανε ρόδια, τα οποία ήταν ιδιαίτερα σε μέγεθος, σχήμα και γεύση. Χρόνια μετά, η οικογένεια αποφάσισε να κάνει μια καλλιέργεια ροδιών αυτής της νέας ημιάγριας ποικιλίας. Έτσι η ροδιά που μεγάλωνα έγινε "μάνα" και από αυτή, με τη βοήθεια γεωπόνου και ορμόνης ριζοβολίας, παράχθηκαν πάνω από 2.200 δενδρύλλια. Φέτος έδωσαν 30 τόνους ρόδια.

Ως οδηγία πλοήγησης στο χώρο του or.artspace και προς την πιθανά επιθυμητή ανακούφιση, προτείνεται η διαδοχική και εναλλασσόμενη ταύτιση με τα σημεία που περιβάλλονται από τις φαντασιακές και τις υπαρκτές ροδιές της εγκατάστασης."
Φωτεινή Γουσέτη

** Ο τίτλος του βιβλίου του Όσκαρ Ουάιλντ στα Aγγλικά είναι "A House of Pomegranates" και εκδόθηκε το 1891 ως δεύτερη συλλογή για το "The Happy Prince and Other Tales" (1888). Οι πρώτες ελληνικές μεταφράσεις είχαν διατηρήσει τον αρχικό τίτλο, αλλά σήμερα η συλλογή κυκλοφορεί ως "Ο κήπος με τις ροδιές".

Εγκαίνια: Σάββατο 21/12/2024, ώρα 18:00